รู้หรือไม่? กล้วยไม่ใช่ไม้ยืนต้นและเราสามารถใช้ประโยชน์จากกล้วยได้ทุกส่วน

กล้วย เป็นผลไม้ที่เรารู้กันดีว่ามีประโยชน์กับเราอย่างมาก ไม่ว่าจะนำมารับประทานหรือการนำลำต้นไปใช้ประโยชน์การทำเชือก ปศุสัตว์ แต่คุณรู้ใช่ไหมว่า กล้วยไม่ใช่ไม้ยืนต้น ! อันที่จริงกล้วยเป็นไม้ล้มลุกข้ามปี และลำต้นของกล้วย ความจริงแล้วไม่ใช่ลำต้นเป็นแบบเนื้อไม้ แต่คือกาบของใบที่เรียงตัวซ้อนกันอยู่

การปลูกกล้วยด้วยหน่อ

กล้วยที่ปลูกไว้กินผลนั้นคือ กล้วยที่เป็นหมันและไม่มีเมล็ด เราปลูกกล้วยได้จากหน่อหรือส่วนของลำต้นใต้ดินที่ขยายตัวออกมาจากลำต้น รากและรากฝอยยังเชื่อมต่อกันอยู่ หน่อกล้วยที่แยกออกมามักได้จากต้นแม่

กล้วยเป็นพืชที่ชอบแดดจัด

กล้วยส่วนใหญ่เติบโตได้ดีเฉพาะในเขตอากาศร้อนชื้น แต่บางพันธุ์ เช่น พันธุ์โกลด์ฟิงเกอร์ (Goldfinger) สามารถปลูกได้ในเขตอากาศเย็น ถ้าไม่โดนน้ำค้างแข็ง ในเขตอากาศหนาวเย็นควรปลูกกล้วยในฤดูใบไม้ผลิ ส่วนในเขตร้อนปลูกได้ทุกฤดู กล้วยทุกชนิดชอบดินที่ระบายน้ำได้ดี มีปุ๋ยอุดมสมบูรณ์ และมีค่าพีเอชเฉลี่ยประมาณ 6 กล้วยไม่ชอบโดนลมเย็นจะปลูกรับแดดเต็มที่หรือแดดรำไรก็ได้

โค่นต้นเพื่อเอาเครือกล้วย

ช่อดอกเพศผู้ที่ทอดย้อยลงมาจากปลายเครือนั้นเรียกว่า “หัวปลี” เครือกล้วยเกิดจากช่อดอกเพศเมียซึ่งอยู่ที่โคนช่อ ควรตัดเครือเมื่อกล้วยบนหวียอดเริ่มเปลี่ยนสี วิธีตัดเครือที่ง่ายที่สุด คือ ตัดที่โคนต้นเหนือพื้นเล็กน้อยให้โค่นลงแล้วจึงตัดเครือกล้วยออกมา โดยเผื่อก้านไว้ให้ยาวพอจะจับได้ง่าย กล้วยต้นหนึ่งจะออกเครือเพียงเครือเดียว หลังจากนั้นก็ให้ตัดต้นออกเพื่อเปิดทางให้หน่อใหม่แทงขึ้นจากลำต้นใต้ดิน

กล้วยสามารถใช้ประโยชน์ได้ทุกส่วน

เมื่อโค่นต้นกล้วยแล้ว อย่าเพิ่งทิ้งส่วนต่างๆของกล้วยไป เพราะสามารถนำไปใช้ประโยชน์ได้มากมาย ทุกส่วนของกล้วยนำไปสับใช้ทำเป็นเครื่องคลุมดินได้ ใบตองใช้แทนภาชนะ ใช้ในงานหัตถกรรม กาบใบใช้ทำเชือกและเครื่องจักรสาน หยวกกล้วยอ่อนใช้ทำแกงได้

ทำจานสำเร็จรูป

ใบตองจากต้นกล้วยช่วยสร้างบรรยากาศแบบเมืองร้อนให้แก่มื้ออาหารได้ดี ใช้ใส่ของว่างหรืออาหารอย่าง ข้าว และแกงได้เหมาะ ใช้เป็นถาดรองผลไม้ ใช้ห่อปลาหรือเนื้อเพื่อหมกไฟในเตาย่างและใส่อาหารที่จัดเลี้ยงแบบฮาวายก็ได้

การปลูกกล้วยเป็นไม้ดอกไม้ประดับ

กล้วยเป็นพืชสารพัดประโยชน์ที่คนไทยรู้จักกันดี มีมากมายหลายชนิด แต่ใครจะคิดว่ากล้วยหลายชนิดนั้นมีรูปทรงสวยงาม รูปร่างแปลกตา และมีสีสันสดใส สามารถนำมาปลูกเป็นไม้ดอกไม้ประดับได้ดีอย่างที่เรานึกไม่ถึง แม้ว่าบางชนิดยังคงสภาพกล้วยที่เราคุ้นเคยก็ตาม เช่น

กล้วยบัวชมพู : ลักษณะเป็นกอเล็กแน่น ต้องหมั่นแยกกอ ใบสีเขียวเข้มตัดกับดอกที่เป็นปลีสีชมพูชูช่อชี้ขึ้นฟ้า ออกดอกตลอดปี ตัดไปปักแจกันได้เป็นเดือน

กล้วยบัวสีส้ม : เป็นกล้วยกอเล็กแน่น ต้องหมั่นแยกกอจะทำให้ต้นอวบใหญ่แข็งแรง มีสองชนิด คือ ชนิดปลีดอกส้ม และปลีดอกยาว ดอกสีส้มชูช่อสวยอยู่นานเป็นเดือน

กล้วยกัทลี : เป็นกล้วยประดับขนาดกลาง แตกหน่อรอบโคน ใบสีเขียว ดอกตั้งเป็นช่อขนาดใหญ่สีแดงส้มสดใส มีกลีบประดับสีเพลิงปลายกลีบสีเหลืองแปลกตา รูปดอกเหมือนปากนกแก้ว ดอกบานทนนาน สามารถตัดไปปักแจกันหรือนำไปจัดดอกไม้ได้นานเป็นเดือน

กล้วยรุ่งอรุณ : กล้วยประดับขนาดกลางอีกชนิดหนึ่ง กอไม่แน่นนัก คอยหมั่นดึงกาบแห้งออก จะทำให้ต้นกล้วยสวย ดอกชูช่อขึ้นฟ้า ผลกล้วยสีชมพูสวยงาม

กล้วยผา : เป็นกล้วยป่า ต้นเดี่ยว ลำต้นเตี้ยอวบใหญ่ ทรงต้นเป็นพุ่มสวย ใบกว้างใหญ่สีเขียวสด แผ่คลุมดิน ผลมีเมล็ดใช้ขยายพันธุ์ได้

กล้วยแคระ : หรือกล้วยคุนหมิง เป็นกล้วยขนาดเล็กคล้ายกล้วยผา แต่ต้นเตี้ยกว่า ดอกสีเหลืองนวลสวยชูช่อขึ้นฟ้าคล้ายกล้วยบัว แต่ดอกใหญ่กว่า

กล้วยร้อยหวี : หรือกล้วยงวงช้าง เป็นกล้วยขนาดเล็ก ลักษณะแปลก จะค่อยๆทยอยตกปลีเป็นเครือยาวมาก ใช้เวลานานถึง 10-12 เดือน บางเครือยาวมากจนต้องขุดหลุมให้เครือทิ้งห้อยลงดิน ป้องกันเครือตกลูกนอนไปตามดิน

กล้วยเสือพราน : หรือกล้วยใบลาย เป็นกล้วยป่าประเภทต้นเดี่ยว กอเล็ก ต้นเล็ก ดอกช่อสั้น ผลมีเมล็ด ความโดดเด่นแปลกตาอยู่ที่ใบสีแดง หลังใบมีสีแดงคล้ำ หน้าใบสีเขียวมีลายแดง และใบชนิดสีเขียวมีลายด่างขาวเหมือนลายเครื่องแบบทหารพราน

การปลูกกล้วยประดับ

กล้วยประดับส่วนใหญ่ปลูกง่าย โตเร็ว ให้ดอกผลและสีสวยงามตลอดปี แต่ถ้าอยากปลูกกล้วยประดับ ควรเตรียมพื้นที่ไว้ให้กว้างขวางพอสมควร และต้องมีแสงแดดและน้ำเพียงพอ ดินต้องระบายน้ำได้ดี ส่วนใหญ่จะขยายพันธุ์ด้วยการแตกหน่อเป็นกอ มีบางชนิดเป็นต้นเดี่ยวจะขยายพันธุ์ด้วยเมล็ด.