ต้นสน (Pine) พรรณไม้โบราณ แห่งยุคเพอร์เมียน

ต้นสน (Pine) เป็นพรรณไม้โบราณที่อยู่มาตั้งแต่ยุคโบราณกาล เค้าว่ากันมาอยู่มาตั้งแต่ยุคเพอร์เมียน (permian) ซึ่งเป็นยุคสุดท้ายในมหายุคพาลีโอโซอิก หรือ ราวๆ 290 ล้านปีมาแล้ว เติบโตมาพร้อมๆกันกับ เฟิร์น หรือก่อนที่จะมีดอกไม้สวยๆงามบนโลก

เวลาที่เราพูดถึงต้นสน คนส่วนใหญ่จะนึกถึงช่วงเวลาของวันคริสมาสตร์ หรือ ช่วงฤดูหนาวที่มีหิมะตกขาวโพลนลงบนต้นไม้ทรงสามเหลี่ยมปิรามิดที่มียอดแหลม หรือถ้าในบ้านเราก็คงคิดถึงช่วงฤดูร้อนตอนไปทะเล จะมีต้นสนสูงใหญ่เรียงรายอยู่หน้าชายหาดเต็มไปหมด

รู้จักต้นสน (Pine)

ต้นสน เป็นไม้ยืนต้นขนาดใหญ่ มีลำสูงประมาณ 15-35 เมตร มีอายุได้หลายร้อยปี ลำต้นรวมทั้งใบแล้วดูเป็นรูปทรงสามเหลี่ยมปิรามิด ใบเดี่ยวรูปสามเหลี่ยมขนาดเล็ก มีดอกขนาดเล็ก เจริญเติบโตเร็ว และเกือบทุกชนิดจะมีใบเขียวสดตลอดปี ชอบแสงแดดตลอดวัน แต่ก็มีบางชนิดที่ชอบแสงแดดรำไร เหมาะจะปลูกเป็นแนวกันลม เพราะไม่ต้องดูแลมาก

ในบ้านเรามีปลูกเป็นไม้ประดับ คือ สนข้าวเม่า สนหางกระรอก สนหนาม สนฉัตร สนเข็มแดง สนสามใบหรือสนเกี๊ยะ สนสองใบหรือสนแส้ม้า

การเลือกซื้อต้นสน

ควรสังเกตให้รอบคอบก่อนสั่งซื้อ สนที่ดีต้องมีลำต้นที่สมดุล จึงควรเดินดูให้รอบๆต้นเพื่อสำรวจกิ่งก้านว่ามีความสมมาตรกันหรือไม่ และลำต้นตั้งตรงหรือไม่ ต้นที่มีใบร่วงหล่นอยู่รอบๆโคน บ่งบอกว่า เป็นต้นที่ไม่ค่อยแข็งแรง หรือมิฉะนั้นก็อาจมีรากเสียหายอย่างหนัก เนื่องจากการขาดน้ำ

ต้นสนที่เติบโตอย่างเหมาะสมต้องมีลำต้นที่แข็งแรงเป็นหลักเพียงกิ่งเดียว ถ้าต้นที่เราปลูกมีกิ่งหลัก 2 กิ่ง ก็ให้ตัดกิ่งที่อ่อนแอกว่าทิ้ง ถ้ากิ่งหลักหักก็ให้เลี้ยงกิ่งอ่อนที่อยู่ใกล้ที่สุดไว้เพื่อให้เป็นกิ่งหลักแทน ถ้าหากจำเป็นให้ใช้หลักไม้ผูกค้ำกิ่งอ่อนนั้นไว้

ต้นสนสำหรับสวนเขตร้อน

ในเขตอากาศร้อน ต้นสนหลายชนิดจะขึ้นได้ไม่งาม โดยกิ่งมักจะเฉาโรย ส่งผลให้รูปทรงที่สมมาตรตามธรรมชาติเสียหาย พันธุ์ที่ปลูกในบ้านเราได้แก่ สนประดิพัทธ์ นิยมปลูกเป็นฉากหลักของพื้นที่เพื่อแสดงถึงขอบเขต สนทะเล นิยมปลูกเป็นแนวกันลม สมแผง และ สนเลื้อย หรือ สนญี่ปุ่น ปลุกเป็นไม้ประดับขนาดเล็ก ส่วนสนมังกร ซึ่งมีทั้งสนมังกรญี่ปุ่น สนมังกรจีน และสนมังกรไต้หวันนั้นดูแลรักษาง่าย

ต้นสนสำหรับอากาศหนาวเย็น

สนพันธุ์ที่ขึ้นได้ดีในที่อากาศหนาวเย็น ได้แก่ สนฉัตร (Araucaria heterophylla: Norfolk island pine) และสนดินสอ (C. sempervirens: pencil pine) เราจำเป็นต้องปกป้องสนเหล่านี้จากแสงแดดยามบ่ายบ้างโดยเฉพาะกับแดดในฤดูร้อน

เมื่อสนเริ่มเปลี่ยนสี

ใบต้นสนบางชนิดสามารถเปลี่ยนสีได้ เช่น ใบสนพันธุ์ Cryptomeria japonica: elegans เปลี่ยนจากสีเขียวเป็นสีม่วงเข้มหรือสีแดงอมน้ำเงินในฤดูหนาว และใบซึ่งเป็นสีเขียวในฤดูร้อนของ Thuja orientails: rosedalis ก็เปลี่ยนเป็นสีม่วงเข้มในฤดูหนาว