แบ็กแกมมอน หรือในชื่อภาษาอังกฤษ : Backgammon เป็นเกมหมากกระดานยอดฮิตติดมือถือจอขาว-ดำในสมัยก่อน แนวเกมส์เกี่ยวกับการวางแผน ในการเดินออกจากอาณาเขตของคู่ต่อสู้ เพื่อกลับมาอยู่ในอาณาเขตของตัวเอง ถ้าหากสามารถเดินหมากออกจากกระดานได้หมดทุกตัว เราจะเป็นผู้ชนะ !
วิธีเล่น Backgammon : แบ็กแกมมอน
เป็นเกมส์ที่มีผู้เล่นเพียงแค่ 2 คน เท่านั้น โดยจะต้องเดินหมากไปบนกระดาน คนหนึ่งจะใช้หมากตัวสีขาว อีกคนหนึ่งจะใช้หมากตัวสีดำหรือสีแดง จำนวนหมาก 15 ตัว เท่ากัน กระดานจะแบ่งออกเป็น 2 ซีก เหมือนๆกัน ผู้เล่นใช้พื้นที่บนกระดานคนละซีก แต่ละซีกประกอบด้วยช่องสามเหลี่ยมยาวเรียว 12 ช่อง เรียกว่า “จุด” หรือ Points โดยมีเส้นคั่นกลางแบ่งจุดเป็น 2 ข้าง เรียกว่า “เส้นบาร์”
การจัดกระดาน
วางหมาก 2 ตัว ลงบนจุด 1 และ 5 ตัวบนจุด 12 ของฝ่ายตรงข้าม 3 ตัวบนจุด 8 และอีก 5 ตัวบนจุด 6 ของฝ่ายตน คู่ต่อสู้ก็วางหมากเช่นเดียวกัน
มุมแหลม 6 ช่อง ทั้ง 2 ชุดซึ่งมีเส้นบาร์แบ่งครึ่งเรียกว่า เขตในและเขตนอก จุดของเขตใน นับเป็นตัวเลข 1-6 ส่วน จุดของเขตนอกนับเป็น 7-12 แต่จะไม่มีตัวเลขกำกับไว้บนกระดาน ผู้เล่นจะต้องจำเอาเอง
ผู้เล่นต้องเดินหมากจากเขตในของคู่ต่อสู้ โดยเดินผ่านเขตนอกของคู่ต่อสู้ เขตนอกของตนจนมาถึงเขตในของตน แล้วจึงออกจากกระดานไป ผู้เล่นที่หมากเดินออกจากกระดานหมดทุกตัวจะได้เป็นผู้ชนะ !
การเริ่มเกมส์
เกมส์เริ่มโดยการทอยลูกเต๋า 1 ลูก ผู้เล่นที่ได้แต้มสูงกว่าจะได้เดินก่อน ให้เริ่มเดินด้วยการทอดลูกเต๋าพร้อมกัน 2 ลูก เพื่อหาจำนวนช่องที่จะเดินออกไปก่อน แล้วให้อีกฝ่านหนึ่งทอดลูกเต๋าในตาต่อมา สลับกัน ผู้เล่นแต่ละคนใช้ลูกเต๋าคู่ของตัวเอง อาจเดินหมากตัวเดียวตามจำนวนแต้มรวมของลูกเต๋าทั้งสองลูกที่ได้ หรือ อาจจะเดินหมากคราวละ 2 ตัว โดยเดินหมากตัวหนึ่งตามแต้มในลูกเต๋าลูกหนึ่ง และเดินหมากอีกตัวหนึ่งตามแต้มของลูกเต๋าอีกลูกหนึ่งก็ได้
ตัวหมากเดินหน้ามาหยุดได้เฉพาะบนจุดที่มีหมากของคู่ต่อสู้ยึดครองอยู่แล้วไม่เกิน 2 ตัว ถ้าจุดนั้นถูกยึดครองไว้ดังกล่าว ผู้เล่นจะเดินหน้ามาไม่ได้ ต้องเปลี่ยนไปเดินหมากตัวอื่นแทน แต่ต้องเดินหน้าให้เต็มตามแต้มที่เราทอดลูกเต๋าได้ ถ้าเดินผ่านมาไม่ได้ ก็ต้องสละสิทธิการเดินในตานั้น
จุดซึ่งมีหมากอยู่เพียงตัวเดียวเรียกว่า “บล็อต” (Blot) ถ้าคุณไปตกอยู่ในบล็อตของคู่ต่อสู้ เรียกว่าเป็นการ “เตะ” จะได้ยกหมากของคู่ต่อสู้ออกไปไว้ที่เส้นบาร์ คู่ต่อสู้ต้องนำหมากตัวนั้นกลับมาเดินบนกระดานอีกครั้งก่อนเดินหมากตัวอื่น โดยต้องทอดลุกเต๋า 1 หรือ 2 ลูกก็ได้ ให้ได้แต้มเพื่อวางบนจุดจาก 1 ถึง 6 บนเขตในของคุณ และจุดนั้นต้องไม่ถูกกั้น หรือมีหมากของคุณอย่างน้อย 2 ตัว ยึดครองอยู่ อย่างไรก็ตาม ถ้าคู่ต่อสู้เดินไปตกลงใน บล็อต ของคุณ ก็ต้องยกตัวหมากของคุณไปไว้ในเส้นบาร์เช่นกัน
การเดินหมากออกจากกระดานไปเรียกว่า “แบริง ออฟ” (Bearing off) แต่ผู้เล่นยังเริ่มเดินหมากออกจากกระดานไม่ได้ จนกว่าหมากทั้ง 15 ตัว จะมาอยู่ในเขตของตนหมดทุกตัวเสียก่อน จากนั้นจึงเดินหมากออกจากกระดานได้ ให้จุดเดินพอดีกับตัวแต้มที่ทอดเต๋าได้ มิฉะนั้นผู้เล่นต้องเดินตัวหมากกลับไปมาอยู่ภายในกระดาน
ถ้าเป็นไปได้ ผู้เล่นจะต้องเดินหมากตามจำนานแต้มเต็มที่ที่ทอดเต๋ามาได้ เช่น ถ้าผู้เล่นมีหมากอยู่ที่จุด 6 และทอดลูกเต๋าได้ 6 แต้ม ผู้เล่นก็สามารถเดินหมากออกจากกระดานได้ แต่ถ้าไม่มีหมากอยู่ที่จุด 6 ผู้เล่นต้องเดินหมากซึ่งอยู่ในจุดสูงสุดที่มีอยู่ อย่างไรก็ตาม ผู้เล่นไม่อาจออกจากกระดานได้ ถ้าจุดที่เท่ากับแต้มที่ทอดเต๋าได้ไม่มีหมากอยู่ ทั้งที่ยังมีหมากอื่นๆเหลืออยู่ในจุดที่สูงกว่า
ถ้าในกรณีที่กำลังจะออกจากกระดาน แต่หมากตัวใดตัวหนึ่งถูกเตะกลับไปอยู่ที่บาร์ ผู้เล่นต้องดึงหมากตัวนั้นกลับเข้ามาเล่นใหม่ตามที่ได้บรรยายไว้ข้างต้น และจะเดินหมากตัวอื่นๆ ออกจากกระดานไม่ได้เลย จนกว่าหมากที่ถูกเตะออกจะเดินเข้ามาในเขตของตนก่อน
การเล่นแบบเดิมพัน
แบ็กแกมมอน เป็นเกมส์ที่เล่นพนันได้โดยการวางเดิมพัน ถ้าผู้แพ้สามารถเดินหมากออกจากกระดานได้อย่างน้อย 1 ตัว จะเสียเท่าที่เดิมพันกันไว้ แต่ถ้าผู้แพ้ไม่สามารถเดินหมากออกจากกระดานได้เลยแม้แต่ตัวเดียว จะต้องเสียเดิมพันเป็น 2 เท่า ซึ่งเรียกว่า “แกมมอน” และถ้าผู้แพ้ยังมีหมากตั้งแต่หนึ่งตัวขึ้นไปเหลืออยู่บนเขตในของผู้ชนะ ผู้แพ้จะต้องเสียเดิมพันเพิ่มขึ้นเป็น 3 เท่า ซึ่งเรียกว่า “แบ็กแกมมอน”